Afbakening werkingsgebied
De Zuidrand bestaat uit de gemeenten Aartselaar, Boechout, Borsbeek, Edegem, Hove, Kontich, Lint en de stad Mortsel.
Door andere goed functionerende samenwerkingsverbanden rondom wonen (IVLW Zuidrand, SVK Woonweb) en samenwerkingsverbanden in andere beleidsdomeinen (cultuur, toerisme, politie, eerstelijnszorg...) is de gemeente Borsbeek vragende partij om met de gemeenten van de Zuidrand een regio te vormen.
Ook het demografisch profiel van de gemeenten en de woningmarkt sluiten nauw bij elkaar aan. Daarnaast hechten de acht lokale besturen belang aan de nabijheid van de toekomstige woonmaatschappij tot de huurders en burgers.
Er vonden diverse besprekingen plaats tussen de lokale besturen van de Zuidrand onderling en tussen de lokale besturen en de woonactoren werkzaam in het afgebakende werkingsgebied.
De keuze van en motivering voor deze samenstelling van het werkingsgebied, evenals de gevolgen hiervan voor de betrokken woonactoren, zijn besproken op het bovenlokaal woonoverleg van de 8 betrokken gemeenten op 9 september 2021. De sociale partners formuleerden hun bedenkingen en opmerkingen bij dit voorstel tijdens het bovenlokaal woonoverleg en in een advies.
Het werkingsgebied voldoet aan de verwachtingen van de Vlaams minister, zoals opgenomen in zijn schrijven aan de gemeenten van 23 oktober 2020:
Stemrecht in de algemene vergadering
Het wijzigingsdecreet wonen van 9 juli 2021 bepaalt dat de gemeenten die samen een werkingsgebied van een woonmaatschappij vormen over minimaal 50%+1 van de stemrechten beschikken. De overige stemrechten (= max. 50%-1) worden verdeeld over de publieke (Vlaams gewest, provincie) en private aandeelhouders.
De betrokken gemeenten komen overeen om het pakket aan stemrechten over de gemeenten (en OCMW’s) te verdelen volgens volgende criteria:
Daarnaast komen de gemeenten overeen om:
Vertegenwoordiging in de Raad van bestuur
Het wijzigingsdecreet wonen van 9 juli 2021 bepaalt dat de woonmaatschappij wordt bestuurd door een collegiaal bestuursorgaan, waarvan elk lid van nabij betrokken wordt bij de operationele en strategische keuzes in de woonmaatschappij. Het bestuursorgaan bestaat uit ten hoogste vijftien leden waarvan ten hoogste twee derde van hetzelfde geslacht. Dit aantal moet toelaten de vereiste expertise, nodig voor geïntegreerde SVK- en SHM-activiteiten, op te nemen in het bestuursorgaan.
De betrokken gemeenten onderschrijven het belang van deelname aan het bestuur van de woonmaatschappij en komen overeen dat elke betrokken gemeente en stad (minstens) één vertegenwoordiger heeft in het bestuur van de woonmaatschappij. De gemeentelijke bestuurders engageren zich om mee vorm te geven aan het algemeen beleid van de woonmaatschappij en hierover actief terug te koppelen naar het lokaal bestuur.
Aandachtspunten voor het bestuur van de nieuwe woonmaatschappij
Het lokaal bestuur Borsbeek wenst betrokken te worden in alle stappen van dit herstructureringsproces, en geeft daarom ook graag reeds enkele aandachtspunten en verwachtingen ten aanzien van de werking van de woonmaatschappij mee:
In het Vlaamse regeerakkoord is opgenomen dat de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) en de sociale verhuurkantoren (SVK’s) tegen 1 januari 2023 één actor dienen te vormen en dit zodanig dat in iedere gemeente maar één sociale verhuurder meer actief is: de woonmaatschappij. Elke woonmaatschappij opereert in een uniek, niet-overlappend werkingsgebied. Ze verenigt alle sociale huur- en koopactiviteiten in de gemeente of in een cluster van gemeenten.
De Vlaamse Regering wil met de vorming van de woonmaatschappij de dienstverlening verhogen, de complementaire werking van het sociaal verhuurkantoor en de sociale huisvestingmaatschappij verenigen, de transparantie verhogen en de regierol van het lokaal bestuur doen primeren en de lokale betrokkenheid en zeggenschap waarborgen.
De eerste stap tot de oprichting van de woonmaatschappij, is het vastleggen van het werkingsgebied waarbinnen de woonmaatschappij zal opereren. De Vlaamse Regering wenst dat deze nieuwe werkingsgebieden lokaal gedragen zijn. Hierbij wordt een uitdrukkelijk rol toegekend aan de lokale besturen, die immers al heel wat ervaring hebben met het vormen van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.
Vlaamse minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed richten op datum van 23 oktober 2020 en 18 maart 2021 een schrijven aan alle burgemeesters met de vraag om een voorstel van werkingsgebied in te dienen tegen 31 oktober 2021. De gemeente dient haar keuze voor de woonmaatschappij vast te leggen in een gemeenteraadsbesluit.
Het verdere verloop om de woonmaatschappij concreet vorm te geven ligt in handen van de betrokken woonactoren in het afgebakende werkingsgebied.
Het college van burgemeester en schepenen nam tijdens het college van 11 oktober 2021 kennis van het voorstel tot afbakening en het afsprakenkader, en verwees het punt door naar de gemeenteraad van oktober 2021.
De gemeenteraad keurt het voorstel tot afbakening van het werkingsgebied in de Zuidrand goed. Volgende steden en gemeenten dienen samen een voorstel tot werkingsgebied in: Aartselaar, Boechout, Borsbeek, Edegem, Hove, Kontich, Lint en Mortsel.
De gemeenteraad keurt het afsprakenkader, dat werd opgesteld door overleg tussen de 8 betrokken lokale besturen, goed.
De dienst huisvesting dient ten laatste op 31 oktober 2021 het door de gemeenteraad goedgekeurde voorstel tot werkingsgebied en afsprakenkader in via woonmaatschappij@vmsw.be.