Breedveld en Oude Haegevelden zijn niet uitgerust met een gescheiden waterafvoersysteem. Het ontbreken van dergelijke infrastructuur is niet langer aanvaardbaar. Op plaatsen met dichte bebouwing moet riolering aanwezig zijn. Een duurzaam, actueel en milieuvriendelijke waterbeheersing noodzaakt een gescheiden waterafvoer.
Het regenwater/hemelwater/RWA moet maximaal infiltreren ter plaatse, en kan, wanneer opvang voor hergebruik en infiltratie op het terrein niet mogelijk zijn, slechts vertraagd worden afgevoerd via open grachten. Enkel wanneer daar redenen voor bestaan, bijvoorbeeld uitritten, plaatsgebrek, zou een ondergrondse regenwaterafvoer mogelijk zijn.
Het vervuilde afvalwater DWA kan worden afgevoerd via een ondergronds rioleringssysteem (aangebracht onder de straatbedding) naar een waterzuiveringsinstallatie alwaar het wordt gezuiverd.
In het kader van een betere milieuvriendelijkere, duurzame waterbeheersing en de daarmee samenhangende infrastructuur, alsook de aanleg van nutsleidingen die gerealiseerd worden door de geplande riolerings- en infrastructuurwerken langsheen het Breedveld en de Oude Haegevelden is het noodzakelijk dat de rooilijnen, zoals voorzien in de definitieve rooilijnplannen ‘Breedveld (Buurtweg nr. 12)’ en ‘Oude Haegevelde (Buurtweg nr. 11)’, gerealiseerd worden en de daarin voorziene grondstroken worden verworven.
De enkele stukjes grond in de wegzate die nog geen eigendom zijn van de gemeente, moeten worden verworven teneinde een goed wegbeheer en onderhoud door de gemeente te faciliteren.
Deze rooilijnplannen werden definitief goedgekeurd door de gemeenteraad op 27/01/2012.
Deze vastgestelde rooilijnen maken geenszins het voorwerp uit van een procedure tot wijziging om redenen dat de realisatie van de rooilijnen en de verwerving van de grondstroken beantwoord aan de actuele nood voor de aanleg van riolerings- en infrastructuurwerken. Er wordt m.a.w. niets gewijzigd aan de vastgestelde rooilijnen, zowel wat betreft de rooilijnen Oude Haegevelden als de rooilijnen Breedveld.
Het gemeenteraadsbesluit van 27/01/2012 was niet het voorwerp van enige procedure.
Alhoewel de vaststelling van de rooilijnen op zich niet langer het voorwerp kunnen uitmaken van enige discussie, moet worden vastgesteld dat bij het bepalen van de rooilijnen in 2012, rekening werd gehouden met de concrete plaatselijke toestand, de minimale breedte voor de rooilijn, de bebouwing langsheen Breedveld-Oude Haegevelden…..
Onder meer werd rekening gehouden met de afstand van de voorgevel van de woningen t.a.v. de nieuw te bepalen rooilijn.
De rooilijnbreedte werd bepaald op het absoluut minimum van 10 m.
Met het oog op de realisatie van de rooilijnen en de verwerving van de grondstroken alsook de gronden nam de gemeenteraad op 23/11/2020 een beslissing (die wordt aanzien als de voorlopige onteigeningsbeslissing waarmede de bestuurlijke fase inzake onteigening een aanvang neemt) waarbij de onteigeningsplannen incl. de projectnota in bijlage van het besluit voorlopig werd vastgesteld en werd aan het college verzocht het openbaar onderzoek te organiseren.
De noodzaak tot onteigening wordt in het besluit als volgt gemotiveerd: ‘De aanleg van riolering gebeurt in principe op openbaar domein. De scheiding tussen het openbaar en privaat domein wordt bepaald door de rooilijn. Deze rooilijnen werden – voor zover ze nog niet bestaan – gerealiseerd of aangepast in het kader van infrastructuurwerken.
De gemeente houdt bij de inrichting van haar openbaar domein rekening met de bestaande toestand.’ In het besluit wordt eveneens het algemeen nut als de te onteigenen goederen omschreven. Er wordt eveneens de hoogdringendheid weerhouden.
Na het openbaar onderzoek dat plaatsvond van 22/01/2021 t.e.m. 20/02/2021 en onderzoek van de ingediende bezwaren, nam de gemeenteraad een beslissing op 26/04/2021 (die wordt aanzien als de definitieve onteigeningsbeslissing) waarbij de onteigeningsplannen definitief werden vastgesteld en beslist werd niet in te gaan op de tijdens het openbaar onderzoek geformuleerde bezwaren. Eveneens werd beslist om aan alle getroffen aangelanden een billijke vergoeding voor gronden en opstanden te geven op basis van een recent schattingsverslag.
In dit besluit wordt naast het algemeen nut, de hoogdringendheid en de algemene argumentatie alsook de verwijzing naar het openbaar onderzoek een korte motivering opgenomen m.b.t. de noodzaak en waarin wordt gesteld:
‘De aanleg van riolering gebeurt in principe op het openbaar domein. De scheiding tussen het openbaar en privaat domein wordt bepaald door de rooilijn. Met een aantal eigenaars werd al een akkoord gesloten over de overdracht van een strook naar het openbare domein; andere stroken moeten desnoods via een onteigeningsprocedure verworven worden.’
Op basis van deze besluiten wenste de gemeente over te gaan tot onteigening van de gronden die niet minnelijk konden verworven worden.
Op basis van een ingewonnen advies moet worden vastgesteld dat de wettigheid van de beslissing van 23/11/2020 nr. 13 en 26/04/2021 nr.8 geenszins vaststaand is.
De rechtsleer en recente rechtspraak m.b.t. het Vlaams Onteigeningsdecreet wijst erop dat het voorlopige onteigeningsbesluit en het definitief onteigeningsbesluit nauwkeurig de noodzaak moet vermelden en deze noodzaak op afdoende wijze moet gemotiveerd en op basis van concrete werkelijke feiten.
Zowel in het gemeenteraadsbesluit van 23/11/2020 tot voorlopige vaststelling van de onteigeningsplannen als in het gemeenteraadsbesluit van 26/04/2021 wordt de noodzaak vermeld maar de motivering daarvan is te summier om de noodzaak van de onteigening verantwoorden.
Overeenkomstig art. 3 § 3 van het Onteigeningsdecreet heeft de onteigeningsnoodzaak op cumulatieve wijze betrekking op volgende 3 elementen:
De onteigeningsnoodzaak kan slaan op heel wat verschillende elementen met name de afwezigheid van minnelijke verwerving, op het onteigeningsdoel (kan het doel niet op een andere minder ingrijpende wijze worden gerealiseerd), op het te verwerven eigendomsrecht ( kan het doel via een andere recht worden gerealiseerd), op de aangeduide goederen, op het tijdstip, ….
De korte motiveringen opgenomen in de beslissingen behandelen deze elementen nauwelijks.
De summiere motiveringen in beide besluiten beantwoorden niet de vereiste vervat in artikel 3 §3 Onteigeningsdecreet en aan de doelstelling van de Vlaamse regelgever om de onteigenende instantie te verplichten de onteigeningsnoodzaak op voldoende wijze aan te tonen en te motiveren in de besluiten. De besluiten zijn dan ook onwettig.
Daarnaast moet worden vastgesteld dat in het gemeenteraadsbesluit van 26/04/2021 de rechtsgrond om over te gaan tot onteigening op een zeer algemene en te summiere wijze is omschreven door enkel te verwijzen naar art. 41, 9○ DLB en het besluit niet verwijst naar de dienende wettelijke bepalingen van het onteigeningsdecreet (art. 6.1 en art. 7.3) en het gemeentewegen decreet (art. 27) waaruit de rechtsgrond blijkt zodat deze aanhaling niet beantwoordt aan de vereiste tot vermelding van de rechtsgrond zoals is voorzien in art. 28 § 1 Onteigeningsdecreet. Het ontbreken van de juiste rechtsgrond tast de wettigheid van het besluit aan.
Art. 28 § 2 Onteigeningsdecreet verplicht, op straffe van nietigheid, de voeging van een aantal documenten bij het definitief onteigeningsbesluit zoals het onteigeningsplan, de projectnota, het verslag van het openbaar onderzoek, … Het gemeenteraadsbesluit van 26/04/2021 verwijst weliswaar naar de projectnota en de onteigeningsplannen maar nergens wordt vermeld dat deze als bijlagen worden gevoegd bij het besluit zodat art. 28 § 2 van het onteigeningsdecreet wordt miskent. Het besluit verwijst wel naar de in bijlage gevoegde behandeling van de bezwaren.
Art. 10 § 2 Onteigeningsdecreet verplicht, op straffe van nietigheid, de voeging bij het voorlopig onteigeningsbesluit van het onteigeningsplan en de projectnota. Het gemeenteraadsbesluit van 23/11/2020 tot voorlopige vaststelling van de onteigeningsplannen vermeld nergens expliciet dat de onteigeningsplannen in bijlagen worden gevoegd. Het stelt wel dat de projectnota in bijlage van dit besluit wordt gevoegd. Er blijkt dus niet uit het besluit dat de onteigeningsplannen als bijlagen gevoegd werden. Gelet op de sanctie nl. de op straffe van nietigheid voorgeschreven formaliteit, moet de onwettigheid worden weerhouden.
Door belanghebbenden/onteigenden werd een verzoekschrift bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen waarbij de vernietiging van het besluit van 26/04/2021 wordt nagestreefd.
Het staat vast dat binnen het kader van de onteigeningsprocedure voor de vrederechter de wettigheidsbezwaren zouden worden aangevoerd en de vrederechter de onwettigheid van de gemeenteraadsbeslissingen zou vaststellen zodat de vorderingen tot onteigening zouden worden afgewezen.
Wanneer een bestuur vaststelt dat een voorheen genomen beslissing mogelijks onregelmatig en/of onwettig is, moet het bestuur deze onregelmatig of onwettigheid herstellen en overgaan tot intrekking mits daardoor geen afbreuk wordt gedaan aan verworven subjectieve rechten van derden. Binnen het kader van een behoorlijk bestuur en rekening houdende met de onwettigheid en onregelmatigheid van de beslissingen moet de gemeente overgaan tot intrekking van de beslissingen van 23/11/2020 nr. 13 en 26/04/2021 nr. 8 wat de mogelijkheid voor de gemeente onverlet laat om vervolgens de procedure tot voorlopig en definitief onteigeningsbesluit te hernemen. Deze procedure kan hernomen worden rekening houdende met:
Door het intrekken van de beslissingen van 23/11/2020 nr. 13 en 26/04/2021 nr. 8 wordt geen nadeel toegebracht aan de belanghebbenden/onteigenden en worden hun rechten op geen enkele wijze geschaad. Zij kunnen hun rechten volledig laten gelden binnen de bestuurlijk fase van de op te starten procedure en het openbaar onderzoek.
De gemeenteraadsbesluiten van 23/11/2020 nr. 13 en 26/04/2021 nr. 8 kennen geen subjectieve rechten toe aan de belanghebbenden/onteigenden daar in het Belgisch recht geen recht tot onteigening bestaat (met uitzondering van de in art. 74 Onteigeningsdecreet voorziene afdwingbare overname van het restant.)
Tijdens de bespreking en besluitvorming van dit agendapunt verlaat schepen Walter Kiebooms de zitting overeenkomstig artikel 27 van het decreet lokaal bestuur.
‘Breedveld – Buurtweg nr. 12’ opgemaakt door IGEAN dienstverlening op 17/07/2020, klassement 20200715_BORZ001 – BV – ONT01 en de beslissing tot onontvankelijk verklaring van één bezwaar en ongegrond verklaring van vijf bezwaren.
Deze beslissing tot intrekking van gemeenteraadsbesluiten heeft geen financiële weerslag.
Het gemeenteraadsbesluit van 23/11/2020 ‘nr. 13 Oude Haegevelde – Breedveld – voorlopige vaststelling van de onteigeningsplannen – goedkeuring’ wordt ingetrokken.
Het gemeenteraadsbesluit van 26/04/2021 ‘nr. 8 Oude Haegevelde - Breedveld – definitieve vaststelling van de onteigeningsplannen – goedkeuring’ wordt ingetrokken.
De onteigeningsprocedure ‘bestuurlijke fase’ wordt hernomen en dit rekening houdende met de projectnota onteigening BORZ001 rooilijn Breedveld – Oude Haegevelde, dd. 03/11/2020 opgemaakt door IGEAN en de onteigeningsplannen ‘Oude Haegevelde – Buurtweg nr. 11 dd. 15/07/2020 klassement 20200715_BORZ001 – OHV – ONT01’ en Breedveld – Buurtweg nr. 12 dd. 15/07/2020 klassement 20200715_BORZ001 – BV – ONT 01.