De Vervoerregio Antwerpen werkt sinds 2019 aan de opmaak van een regionaal mobiliteitsplan: het Routeplan 2030. De vervoerregio Antwerpen omvat 32 gemeenten met als centrum de stad Antwerpen en zijn haven. Het mobiliteitsplan is dus sterk verweven met het Toekomstverbond en de Oosterweelwerken.
Het Routeplan 2030 is de voorbije jaren vormgegeven door een team specialisten in samenwerking met de gemeentebesturen en andere betrokken partners, via gebiedsgerichte werkbanken en klankbordgroepen. De Vervoerregioraad, het beslissingsorgaan van de Vervoerregio, bestaat uit politieke vertegenwoordigers van de gemeenten en vertegenwoordigers van partners zoals De Lijn, de NMBS, AWV, Lantis, de provincie en het departement MOW.
Het voorlopig ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan werd onderworpen aan een Strategische MER-procedure. Het Ontwerp plan-MER beschrijft de mogelijke milieueffecten van het voorlopig Ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan.
Van 31 oktober tot en met 29 december liep het Openbaar onderzoek voor voorlopig Ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan en het Ontwerp plan-MER voor de vervoerregio Antwerpen. Lokale besturen kunnen nog tot eind januari advies indienen.
et decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur.
Het bestuursdecreet van 7 december 2018.
Het decreet op de basisbereikbaarheid van 3 april 2019.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 20 november 2020 over de regionale mobiliteitsplannen met integratie van de milieueffectrapportage, ihb artikel 7 :
§ 5. Binnen negentig dagen na de dag waarop de gemeenteraden van de gemeenten, vermeld in artikel 5, § 2, 2°, en de actoren en de adviesinstanties, vermeld in artikel 5, § 2, 3°, en § 3, de documenten, vermeld in paragraaf 3, hebben ontvangen, brengen zij een schriftelijk advies uit over de documenten, vermeld in paragraaf 3. Als die termijn wordt overschreden, kan aan de adviesvereiste worden voorbijgegaan.
Hieronder zijn de documenten opgelijst die op 27 september 2023 aan de Vervoerregioraad werden voorgelegd. Deze zijn terug te vinden op https://routeplan2030.be/documenten/ en vormen samen het voorlopig ontwerp regionaal mobiliteitsplan. Er is gekozen om de afzonderlijke documenten te behouden, zodat de delen die reeds gevalideerd zijn, niet opnieuw gevalideerd moeten worden. Het gaat om de volgende documenten:
In bijlage is het ontwerp van de s-MER terug te vinden. Deze strategische MER werd opgemaakt door Antea Group om de milieueffecten van het mobiliteitsplan in kaart te brengen, zoals opgelegd door de Vlaamse Regering in uitvoering van de Europese richtlijn. Voor het inschatten van de milieueffecten vertrekt het MER van doorrekeningen met het Regionaal Verkeersmodel Antwerpen.
De strategische MER legt - terecht- een grote nadruk op de modal shift. Zo geven zij aan dat het gewenste resultaat op lange termijn het verwezenlijken van een massale modal shift richting duurzame vervoersmodi en minder autogebruikers is, waardoor op lange termijn autocentrisch ruimtegebruik proportioneel kan teruggewonnen worden. Het voorzien van een hoogwaardige fietsinfrastructuur, een hoogwaardig openbaar vervoernetwerk en een verhoging van het spoorvolume in combinatie met informatiecampagnes en afstemming van de verschillende vervoerssystemen, zouden deze modal shift moeten bevorderen.
In de sMER wordt aangegeven dat ook flankerende maatregelen om mensen aan te zetten tot een duurzamer mobiliteitsgedrag zullen bijdragen aan de realisatie van de modal shift ambitie. In de modellering van toekomstscenario's wordt dit ingebracht door een extra kost voor autoverplaatsingen met herkomst- of bestemmingszone in een gebied dat min of meer wordt afgebakend door de R11 en de (toekomstige) A102. De bereikte modal shift en de verschuiving van verkeer naar het hoger wegennet in de modellering zorgt voor een reeks positieve effecten voor mens en natuur door een afname van het verkeer op het onderliggend wegennet.
Om het bereiken van de doelstellingen mee te bewaken, werden door het college volgende aandachtspunten/vragen als advies aan de vervoerregioraad bezorgd in aanloop naar de vervoerregioraad van 27 september 2023:
"Het is belangrijk om de manier waarop de extra kost voor autoverplaatsingen bereikt zal worden heel concreet op te nemen in het Routeplan 2030 en indien nodig, formele aanbevelingen te doen naar de Vlaamse overheid zodat deze kost ook gerealiseerd zal worden. De modal shift speelt een belangrijke rol in het behalen van de doelstellingen. Indien de aannames rond modal shift niet kloppen, dreigt men milderende maatregelen te missen en/of foutieve keuzes te maken. Wordt hier niet beter nu al op ingespeeld door te werken met varianten?
In het kader van het openbaar onderzoek, werd vanuit de Vervoerregio Antwerpen gevraagd om de adviesvraag ook voor te leggen aan de gemeenteraden. Om het eerder gegeven advies extra kracht bij te zetten, wil de gemeenteraad het advies van het college herhalen naar de Vervoerregio toe.
Ook het advies van de mobiliteitsraad in bijlage zal samen met het advies van de gemeenteraad bezorgd worden aan de Vervoerregio Antwerpen.
De gemeenteraad wil het volgende advies aan de vervoerregioraad bezorgen:
"Het is belangrijk om de manier waarop de extra kost voor autoverplaatsingen bereikt zal worden heel concreet op te nemen in het Routeplan 2030 en indien nodig, formele aanbevelingen te doen naar de Vlaamse overheid zodat deze kost ook gerealiseerd zal worden. De modal shift speelt een belangrijke rol in het behalen van de doelstellingen. Indien de aannames rond modal shift niet kloppen, dreigt men milderende maatregelen te missen en/of foutieve keuzes te maken.